Jezus spreekt tegen zijn veelal ongeletterde toehoorders vaak in eenvoudige gelijkenissen om een fundamentele boodschap over te brengen. Ook de handelingen van Jezus die door de evangelisten worden beschreven hebben een diepere betekenis. Het gaat hier om de moeilijke opgave van de mens om vertrouwen te hebben in datgene wat hij verstandelijk niet kan begrijpen.
In Mattheus 14 staat het schitterende verhaal over Jezus die over het water liep. Petrus wilde naar hem toekomen, maar hij werd bevreesd en begon te zinken. Jezus stak hem de hand toe en zei: kleingelovige, waarom zijt gij gaan twijfelen?
Het boek Mattheus werd waarschijnlijk geschreven omstreeks het jaar 80, dus lang nadat Jezus deze woorden mogelijk heeft uitgesproken. Ik vind het niet zo belangrijk of het letterlijk zo gezegd is en of dat Jezus echt over het water gelopen heeft. Het gaat om de diepere betekenis van dit ogenschijnlijk eenvoudige verhaal.
De mens is zoekende naar het onbekende, naar God, naar de bron van zijn bestaan. Dat lonkt vaag in de mist, in de verte aan de overkant van het water. Jezus komt hem vanuit het goddelijke tegemoet, lopend over de zee, lopend over de golven. Hij loopt met vaste tred en nodigt Petrus uit.
Kom, maar je moet zelf de weg naar het onbekende afleggen. Petrus was enthousiast, dacht niet na en liep ook over het water. Maar zodra hij zich realiseerde wat hij deed en om zich heen keek begon hij aan zichzelf te twijfelen en verloor hij zijn vertrouwen. Hij begon te zinken. Jezus stak hem zijn reddende hand toe.
Als je de gelijkenis niet letterlijk wilt nemen maar als beeldspraak wilt zien, kom je op dezelfde betekenis uit. Petrus loopt symbolisch op een dun laagje van vertrouwen op een zee van onzekerheid. (Ik las deze mooie poëtische uitleg lang geleden). Zodra Petrus een beetje twijfelt, verliest hij zijn vertrouwen en zakt hij terug in zijn innerlijke onzekerheid. Maar Jezus is nabij en helpt hem weer omhoog en geeft hem weer vertrouwen.
Over dit thema wordt mooi gezongen in het lied Oceans (Hillsong). In de Nederlandse versie (Opwekking 789) luidt het refrein:
‘Geest van God, leer mij te gaan over de golven/
in vertrouwen U te volgen, te gaan waar U mij heen leidt/
leid mij verder dan mijn voeten kunnen dragen/
Ik vertrouw op Uw genade, want ik ben in Uw nabijheid’
Emotioneel vertrouwen, vertrouwen zonder verstandelijk te weten, vertrouwen met het hart en niet met het hoofd, vormen denk ik de basis van onze religie. Gelukkig is Jezus altijd nabij om ons te helpen en te begeleiden over de weg van innerlijke onzekerheid die we tijdens ons leven moeten afleggen. Op die weg zijn veel obstakels waardoor we kunnen terugvallen in twijfel en onzekerheid.
Gelijkenissen helpen ons dat in te zien.
Jezus kan ons vertrouwen schenken,
mits wij vertrouwen in Hem hebben.
Aan ons is de keus.
