Jezus richt zich vaak tot zijn toehoorders met herkenbare woorden. Woorden over ons gedrag en over ons gevoel die begrijpbaar zijn of je nu een geschoolde schriftgeleerde bent of een eenvoudig mens die steun zoekt in zijn leven. Als Jezus spreekt over hoe we met elkaar omgaan en elkaar al of niet accepteren raakt ons dat. We kunnen daar niet omheen.
In Mattheus 7 leert Jezus ons: ‘Oordeelt niet, opdat gij niet geoordeeld wordt’. Oordelen, verdraagzaamheid en elkaar accepteren zijn begrippen die met elkaar verbonden zijn. Het ene is nooit zonder het andere. Dit is een belangrijke opmerking van Jezus. Belangrijk maar gelijktijdig haast onmogelijk om in zijn volledigheid te kunnen uitvoeren. Je kunt niet zonder je ervaringen, zonder je inzichten, zonder je eigen kennis, onbevangen en vrij naar de ander kijken.
Jezus tracht ons steeds opnieuw bewust te maken van ons eigen doen en laten, en van ons eigen handelen … en van ons eigen oordelen. Oordelen over anderen is altijd tweezijdig. Het gaat over de ander maar ook over jezelf. Oordelen geeft een barrière die naar twee zijden werkt. Het vertroebelt de blik naar de ander. Je mist dan ook de observatie, waarom handelt de ander zoals hij of zij handelt? Wat speelt daarachter? Misschien krijg je met meer luisteren een beter begrip en ga je anders reageren?
Ook is de blik naar jezelf de moeite waard. Waarom reageer ik zoals ik reageer? Wat speelt er bij mij? Krijg ik te weinig waardering? Voel ik mij afgewezen, terecht of onterecht?
Is wat ons verbindt niet sterker dan wat ons scheidt? Waarom lukt dat zo slecht? Hoe verdraagzaam ben ik eigenlijk? Jezus is fysiek niet meer in ons midden. Zijn woorden leven in ons hart. Laten wij elkaar de ruimte gunnen om de woorden van Jezus te laten bloeien in ons hart. Als mens zal je (ik) moeilijk of niet ontkomen aan oordelen over anderen. Denk ook aan vooroordelen en zelfs veroordelen. Dat gaat haast automatisch. Minder automatisch gaat het oordelen over je eigen handelen.
Jezus roept ons daartoe op verder in dit hoofdstuk van Mattheus:
“Waarom kijkt gij naar de splinter in het oog van uw broeder
en merkt gij de balk niet op in uw eigen oog?
Of hoe kunt ge tot uw broeder zeggen:
Laat mij die splinter uit uw oog halen,
en zie, in uw eigen oog zit de balk nog!
Haal eerst die balk uit uw eigen oog,
en dan zult ge scherp genoeg zien
om de splinter te kunnen verwijderen uit het oog van uw broeder."
Geaccepteerd willen worden is een behoefte; geaccepteerd worden geeft vrijheid en daardoor levensvreugde. Anderen willen accepteren is een opdracht/noodzaak. Misschien ontdek je veel van de ander in jezelf, en omgekeerd? Maar ook zuiver naar jezelf kijken is nodig en jezelf – in al je zwakheden – durven/mogen accepteren. Je bent de moeite waard, hoe je ook bent! Dat geldt ook voor onze naaste.
Dat maakt Jezus ons duidelijk: vertrouw op God, ontvang Zijn liefde en wees liefdevol naar je naaste, ook al is dat soms heel moeilijk. Meer open en milder naar elkaar kijken, wat minder overtuigd van eigen gelijk en zeker meer accepteren van elkaar horen daarbij. Wij zijn immers samen op weg in dit leven.
Jezus accepteerde iedereen, ongeacht zijn achtergrond, of zijn handelen.
Zoals Jezus zich verbonden voelde met ons, zo mogen wij ons ook verbonden voelen met elkaar.
Dat zal altijd een hele opgave zijn, maar dat staat wel centraal in ons geloof.
