U en ik, wij kennen allemaal de extreme uitwassen van macht. De gebeurtenissen die ontstaan als een mens in een machtspositie die macht misbruikt op een vreselijke en negatieve manier. We hebben kort geleden nog stilgestaan en de gevallen en vermoorde slachtoffers herdacht die vielen onder het satanische nazi regiem. De generatie die de tweede wereldoorlog meemaakte dunt uit. Ook ik heb het gelukkig niet mee hoeven maken maar er is genoeg documentatie, schriftelijk en visueel, om te beseffen dat het mensonterend was en te proberen ons te verplaatsen in mensen die nu zuchten onder oorlogsgeweld.
Macht wordt ook uitgeoefend op kleine schaal, gewoon om de hoek of in ons eigen leven. Zeker als mensen in een afhankelijke situatie terecht komen dan vallen hulpverleners soms in de valkuil die macht heet. Mijn kanker is alweer een poosje stabiel en in remissie maar in 2014 stond ik op een morgen op en kon bijna niet meer lopen. Mijn uitgezaaide borstkanker had een fractuur veroorzaakt in mijn bekken. Het heeft een maand of vier geduurd voor ik dankzij therapie weer mobiel was, niet voor 100% maar genoeg om zelfredzaam te zijn. In die maanden ben ik geholpen door verscheidene mensen. Dat is fijn zult u zeggen en dan hebt u gelijk maar toch zou ik u willen vragen om, als u iemand helpt, die ander niet te degraderen tot een onmondig kind dat u kunt overheersen. Ik had soms het gevoel dat ik alles moest slikken want ik werd toch geholpen.... Men wilde mijn kamer al verbouwen en een ziekenhuisbed neerzetten, ik moest douchen omdat de hulpverleenster dat wilde en degene die een poosje voor mij heeft gekookt besliste wat ik at zelfs als ze wist dat ik het niet lustte. Naderhand kreeg ik ooit de “lieve” opmerking: jij lust dat niet maar tja je had geen keus. Een buur bood aan te willen helpen als ik maar niet verwachtte dat ze het snel kwam brengen. Geholpen werd ik en ik zal ze daarvoor altijd danken, maar toch …. En dan alle spookverhalen, ja ze hadden iemand gekend met hetzelfde maar die was al dood, een ander had iemand gekend die gewoon op de bank zat en “plof” daar brak zomaar haar arm. En de keren dat ik niet dankbaar (gehoorzaam) genoeg was... Zo kan ik nog wel even doorgaan maar het punt is denk ik wel gemaakt.
Waarom vertel ik u dit? Omdat ik denk dat het “heb uw naaste lief gelijk uzelve” een andere insteek vraagt. Als u iemand helpt en dat is onze Christenplicht, laat dan die ander in zijn of haar waarde als mens. De valkuil van macht maakt dat u die ander gaat overheersen, dat de hulpverlener (bewust of onbewust) gaat bepalen hoe de ander moet leven. Het wordt dan voor die ander een kwestie van slikken of stikken. Helpen is een kwestie van overleg (tenzij 112 moet worden gebeld) en de mens die geholpen wordt blijft een mens, hij of zij wordt geen “geval” zonder verstand en de hulpverlener mag geen dictator worden die geen respect meer heeft voor dat menszijn
Ik hoop dat ik mijzelf in het verleden niet heb gedragen als een betweterige dictator maar als een naaste met respect voor de eigenheid en keuzes van die ander en met begrip voor de noden van die ander. Noden op hulpbehoevend én op menselijk vlak. Wat ik u zou willen vragen is, als u iemand helpt doe dat dan in navolging van onze Heer die de voeten van Zijn discipelen waste (ook die van Judas), die dienstbaar wilde zijn omdat Hij ons liefheeft, die met ontroering werd bewogen als Hij verdriet zag, die Zijn handen strekte. Die van ons vraagt om Hem hierin na te volgen.
Hulp bieden waar nodig en als u kunt is naar Zijn wil, dan zijn wij ware volgelingen van onze Heer. Hulp bieden met voorbijzien van het unieke van de hulpbehoevende en de eigen wil proberen op te leggen (hoe goed bedoeld ook) zal Hem denk ik niet behagen. Altijd als een naaste kwetsbaarder of zwakker is dan wij zelf zijn ligt de valkuil van macht op de loer.
Laten wij helpen tot eer van Zijn naam, niet van de onze.
