Oorlog in Israël
Zolang er mensen zijn is er liefde, maar is er ook geweld. Ik weet en zie dat de schepping in wezen goed is, maar dat de mensen er vaak heel slecht mee omgaan. Dit geldt voor mensen maar ook voor landen. Oorlogen komen en gaan. Oekraïne, Syrië en in veel andere gebieden in de wereld.
En nu een onvoorstelbare geweldsexplosie in Israël en Gaza.Hoe vaak hebben mensen niet gebeden of verzuchtingen geslaakt over het geweld dat zo in het menselijke bestaan is ingeweven. Is onze samenleving wel tot (blijvende) vrede in staat? Is de mens er zelf wel toe in staat?
De mens creëert geweld maar kan ook vrede scheppen. Geweld bestrijden we met geweld om vrede te bereiken. Hoe uitzichtloos is deze realiteit in ons leven.
Het bestaan van Israël is altijd verbonden geweest met oorlog en vrede, met veroveren of veroverd worden. Toen het volk Israël na 400 jaar slavernij in Egypte door God naar Kanaän werd geleid, het land van melk en honing, moest dat land wel eerst worden veroverd op de daar levende volkeren. Ook Israël werd later zelf weer geregeld aangevallen en veroverd. We kunnen op veel plaatsen in het Oude Testament lezen dat God Israël straft of zal straffen als Zijn geboden niet worden opgevolgd. Je kunt je daarover verwonderen als je daar met eigentijdse ogen naar kijkt.
Kunnen we dan niets positiefs zeggen over God als je in vreselijke omstandigheden of in een oorlogssituatie verkeert? Ja ik denk het wel. Misschien mag je God ook ervaren als positieve levenskracht uit de bron van ons bestaan.. Zijn liefde die eeuwig is, en altijd sterker zal zijn dan de negatieve krachten die tijdelijk zijn. Een kracht uit Zijn liefdevolle en tijdeloze mysterie van ons bestaan.
Hoe biedt God dan hoop en vertrouwen in ons leven? Is er een onderscheid tussen de dagelijkse werkelijkheid (oorlogen, rampen, ongelukken) en de geestelijke werkelijkheid? Is geloven in God een mogelijkheid om tegenspoed te voorkomen? Is er een sturende God die bepaalt wat jou wel of niet gaat overkomen?
Of is geloven in God een bede om steun en vertrouwen op je levenspad voor wat jou ook overkomen gaat? Is het steun en vertrouwen dat je zoekt, en dat je richting geeft welke weg je leven ook inslaat en wat je ook tegen komt? Is het raad en troost en zegen dat we nodig hebben?
Misschien dat de verzuchting van Salomo in Prediker 3:8 wel heel terecht is :” Er is een tijd om lief te hebben en een tijd om te haten, een tijd voor oorlog en een tijd voor vrede”.
De tragiek van het Joodse volk is enorm. De geschiedenis laat zien dat Joden haast nergens ter wereld zonder zorgen kunnen leven. Het antisemitisme sluimert altijd en komt soms tot onvoorstelbare uitbarstingen, denk aan de holocaust en pogroms. Ook in hun eigen land dat in 1948 geforceerd tot stand is gekomen – ten koste van de daar aanwezige bevolking - blijken zij niet veilig.
De tragiek van het Palestijnse volk is anders maar niet minder dan dat van het Joodse volk.
Jezus kent de geschiedenis van Israël en beseft mogelijk ook de onmacht van mensen om blijvende vrede te bereiken. Misschien is het niet verwonderlijk dat Hij ons zo nadrukkelijk voorhoudt dat alleen naastenliefde de geweldsspiraal van oorlog en geweld kan doorbreken.
Mensen hebben allen dezelfde behoeften en angsten, en verlangens naar rust en vrede. Jezus leert ons dat het zelfs mogelijk is om je vijanden lief te hebben als jezelf. Een voor velen onmogelijke opgave.
Jezus leert ons ook dat liefde sterker is dan de dood. Liefde is eeuwig, haat en geweld zijn tijdelijk, alhoewel dat vaak moeilijk is om te beseffen. Liefde zal nooit door geweld worden verslagen.
Alleen de weg van liefde leidt ons naar vrede.
Vaak denk ik in deze dagen aan de woorden van J. Nooter uit 1922 :
”Geef vrede, Heer, geef vrede, de aarde wacht zo lang, er wordt zo veel geleden, de mensen zijn zo bang, de toekomst is zo duister en ons geloof zo klein; o Jezus Christus, luister en laat ons niet alleen!”