De bijbel is het meest verkochte boek op aarde. Alleen al in de laatste 50 jaar zijn er meer dan 3 miljard exemplaren gedrukt. Het jaarlijks aantal gedrukte exemplaren zal natuurlijk sterk terug lopen, omdat de bijbel tegenwoordig goed online via internet of anderszins digitaal is te lezen.
De bijbel was eeuwenlang in de westerse wereld in de meeste huishoudens het enige boek dat voorhanden was. Schilders ontleenden daar de onderwerpen van hun schilderijen aan. De bijbel werd dagelijks gelezen en geraadpleegd. Om in een gesprek iets te benadrukken of het belang daarvan te onderstrepen werd de bijbel als gezaghebbende bron gebruikt.
Het is dus niet verwonderlijk dat veel uitdrukkingen in ons dagelijks gesprek ontleend zijn aan de bijbel. Niet alleen de evangeliën vormen een onuitputtelijke bron van uitdrukkingen en gezegden, waar we vertrouwd mee zijn. Ook het Oude Testament levert veel wijsheden. Ik laat hier de typische wijsheidsliteratuur van het Bijbelboek Spreuken buiten beschouwing.
De Bijbelse oorsprong ligt voor de hand bij gezegden als 'geen jonge wijn in oude zakken doen' , 'de handen wassen in onschuld' , 'Abraham zien' of 'een Babylonische spraakverwarring'.
Er zijn ook talloze voorbeelden waar de relatie met de Bijbelse achtergrond minder duidelijk is en die dagelijks door iedereen gebruikt worden, zoals:
(gezegde) (ontleend aan)
Uit den boze Mattheus: 5:37
In zak en as zitten Esther 4:1
Een slachtoffer Exodus 34:25
Zich niet onbetuigd laten Handelingen 14:17
Er is niets nieuws onder de zon Prediker 1:10
Een molensteen om de nek Mattheus 18:6
Van de daken schreeuwen Mattheus 10:27
Iemand op handen dragen Psalm 91:12
Niet van gisteren zijn Job 8:9
Een teken des tijds Mattheus 16:3
en vele andere
Toch wel een bijzonder, maar voor mij ook grappig idee is dat zelfs de meest overtuigde atheïst deze Bijbelse wijsheden/termen ook zal gebruiken.
We kennen het woord Halleluja in de uitroep van vreugde zoals 'in een Hallelujah stemming verkeren'. Ook in de muziek zien we dit woord dat letterlijk betekent 'prijs de Heer' veel gebruikt.
Handel componeerde de Messiah met daarin de schitterende Hallelujah, die meestal in een kerk of concertzaal wordt uitgevoerd. Maar soms ook spontaan als flashmob in een winkelcentrum in New York (52 miljoen hits op YouTube).
Leonard Cohen's bekende Hallelujah gaat over koning David en Batseba. De meeste grote artiesten hebben dit nummer op hun repertoire. De versie van Jeff Buckley heeft zelfs 130 miljoen hits op YouTube.
Toch spant de kroon op het gebruik van woorden uit de bijbel op het woord Jezus.
Het tijdschrift Jezus (februari 2015) meldt dat het woord of de naam Jezus in Nederland 30 miljoen keer! per dag wordt uit gesproken.
Geen enkele andere naam wordt zo vaak genoemd.
Dat is uniek.
En dat is Jezus ook.
